1. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych

Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej, udzielanych z należytą starannością, w warunkach odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym.
W sytuacji ograniczonych możliwości do udzielenia odpowiednich świadczeń pacjent ma prawo do korzystania z jawnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń.
Pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie; pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej).
Żądanie powinno zostać odnotowane w dokumentacji medycznej. Lekarz może odmówić, jeżeli uzna żądanie za bezzasadne. Ma on wówczas obowiązek odnotować odmowę w Twojej dokumentacji medycznej.

2. Prawo do informacji

Prawo do informacji jest prawem pacjenta, a nie rodziny. To pacjent decyduje, komu (rodzinie, przyjaciołom, znajomym, mediom) i jakie informacje o jego zdrowiu mogą być przekazywane. Może również nie upoważnić nikogo. W przypadku utraty przez pacjenta świadomości obowiązują wcześniejsze ustalenia poczynione z pacjentem.
Pacjent ma prawo do uzyskania przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia, wynikach przeprowadzonych badań, rozpoznaniu (diagnozie) i rokowaniu na przyszłość.
Pacjent ma prawo do dokładnego wyjaśnienia proponowanego sposobu diagnozowania i leczenia łącznie z określeniem stopnia ryzyka z tym związanego.
Pacjent ma prawo do wyczerpujących informacji o przewidywanych następstwach dla jego zdrowia i życia, w przypadku podjęcia albo niepodjęcia określonych czynności medycznych.
Pacjent ma prawo do informacji o jego pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich.
Pacjent ma prawo tak długo pytać, aż informacja mu przekazywana będzie dla niego zrozumiała.
Pacjent ma prawo zrezygnować z informacji jeżeli nie chce być informowany o swojej sytuacji zdrowotnej.
Pacjent musi wyraźnie wskazać z jakich informacji rezygnuje. Może zrezygnować ze wszystkich albo tylko z niektórych informacji.
Pacjent ma prawo upoważnić szpital do przekazania osobom bliskim lub wskazanym instytucjom informacji na wypadek śmierci lub o pogorszeniu się stanu zdrowia.
Pacjent może udzielić takiego upoważnienia już w chwili przyjęcia do szpitala lub w trakcie pobytu.

3. Prawo do tajemnicy informacji z nim związanych

Wszystkie informacje o stanie zdrowia pacjenta oraz wszelkie inne informacje z nim związane, uzyskane w związku z wykonywaniem świadczeń muszą być traktowane jako poufne i nie mogą być ujawniane osobom nieupoważnionym.
Obowiązek zachowania w poufności wszelkich informacji trwa również po śmierci pacjenta.
Informacje o sytuacji zdrowotnej pacjenta mogą zostać ujawnione wyłącznie wtedy, gdy pacjent wyraźnie się na to zgodzi (lub osoba sprawująca nad nim opiekę prawną) lub gdy przepisy prawa wyraźnie przewidują taką możliwość.
Pacjent ma prawo wskazać, komu informacje objęte tajemnicą będą przekazywane.

4. Prawo do wyrażenia zgody

Pacjent, także małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażania zgody na udzielenie określonego świadczenia zdrowotnego. Zgodę wyraża się przed udzieleniem świadczenia zdrowotnego.
Zgoda musi być świadoma, czyli poprzedzona przekazaniem pacjentowi wyczerpujących informacji.
Pacjent ma prawo odmówić lub zażądać zaprzestania udzielania świadczenia.
Zgoda może być wyrażona ustnie, pisemnie albo poprzez takie zachowanie pacjenta, które nie budzi wątpliwości co do podjętej decyzji.
W przypadku zabiegu operacyjnego lub zastosowania leczenia lub metod diagnozowania stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta – pacjent wyraża zawsze pisemną zgodę.
Za pacjenta, który nie może samodzielnie wyrazić zgody, decyzję podejmuje sąd opiekuńczy. Lekarz może podjąć niezbędne czynności bez zgody sądu opiekuńczego, ale tylko w sytuacji, gdy są one natychmiast potrzebne dla ratowania życia i zdrowia pacjenta.
Pacjent może za życia wyrazić sprzeciw, jeżeli nie chce być dawcą organów lub tkanek po swojej śmierci.

5. Prawo dostępu do dokumentacji medycznej

Prawo wglądu w dokumentację medyczną pacjenta ma on sam, przedstawiciel ustawowy oraz osoba upoważniona przez pacjenta. Po śmierci pacjenta, prawo wglądu ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia lub osoba która w chwili zgonu była jego przedstawicielem ustawowym.
Pacjent ma prawo do bezpłatnego wglądu w dokumentację medyczną na miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych lub w siedzibie podmiotu, ma prawo do robienia notatek lub zdjęć oraz ma prawo do otrzymania wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku. Za sporządzenie wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku pacjent ponosi opłatę zgodnie z obowiązującymi przepisami.

6. Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta

Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. W trakcie udzielania świadczenia zdrowotnego mogą być obecne tylko te osoby, które są niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia.
Studenci oraz członkowie personelu medycznego, których obecność nie jest niezbędna ze względu na rodzaj udzielanego świadczenia mogą być obecni i uczestniczyć przy udzielaniu świadczenia za zgodą pacjenta.
Na życzenie pacjenta przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska.
Jako rodzic masz prawo być obecny przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych Twojemu dziecku.
Personel medyczny może odmówić obecności osoby bliskiej jedynie w przypadku prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na Twoje bezpieczeństwo zdrowotne. Taka odmowa musi być udokumentowana w dokumentacji medycznej.

7. Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego

Pacjent, w czasie swojego pobytu w szpitalu lub innym stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami. Pacjent ma również prawo do odmowy kontaktu z innymi osobami.
Pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej ze strony osób bliskich lub innych wskazanych przez pacjenta, bez względu na porę dnia.
Realizacja tych praw nie może obciążać zakładu opieki zdrowotnej.

8. Prawo do opieki duszpasterskiej

Pacjent ma prawo do opieki duszpasterskiej zgodnie z wyznawaną przez siebie religią. Zakazana jest jakakolwiek dyskryminacja ze względu na rodzaj wyznawanej religii lub światopoglądu.
W sytuacji pogorszenia stanu zdrowia lub zagrożenia życia, pacjent ma prawo do kontaktu z duchownym.

9. Prawo do umierania w spokoju i godności

Pacjent ma prawo do prawdy o kończącym się życiu.
Umierający pacjent ma prawo do profesjonalnej opieki pielęgnacyjnej,wsparcia psychologicznego, opieki duszpasterskiej, dodatkowej opieki osób bliskich oraz do utrzymywania kontaktu z osobami z zewnątrz do chwili swojej śmierci.
Prawo pacjenta do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności.
Pacjent znajdujący się w stanie terminalnym ma prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień.

10. Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie

Pacjent przebywający w podmiocie leczniczym, wykonującym działalność leczniczą ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Koszty realizacji tego prawa ponosi ten podmiot , chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

11. Prawo do zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych

Każde niekorzystne i niezamierzone działanie produktu leczniczego pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy może zgłosić:


• osobie wykonującej zawód medyczny (np. lekarzowi, pielęgniarce, farmaceucie),
• Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,
• podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu.
12. Prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza

Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia Pacjenta. Sprzeciw wymaga uzasadnienia.

13. Pacjent ma prawo do leczenia bólu

Pacjent powinien oczekiwać od lekarza i pielęgniarki właściwego uśmierzania bólu ostrego i leczenia w przypadku bólu przewlekłego.
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany określać stopień natężenia bólu, leczyć ból oraz monitorować skuteczność tego leczenia.

W każdej sytuacja, gdy Pacjent uważa, że jego prawa są niewłaściwie realizowane może skontaktować się z Rzecznikiem Praw Pacjenta w Warszawie.

Opracowano na podstawie Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z dnia 6 listopada 2008 r. Tekst Jednolity z dnia 4 maja 2020 roku.Dz.U.2020 poz. 849.